Kleuren psychologie als communicatiemiddel
Kleuren zijn een uitermate belangrijk en krachtig non-verbaal communicatiemiddel. Je kunt kleuren gebruiken om bepaalde elementen onder de aandacht te brengen maar ook om het humeur of de psychologische reactie van mensen te beïnvloeden. Zo is bijvoorbeeld aangetoond dat kleuren bij ruim 80% van de consumenten een grote rol spelen tijdens een productaankoop of keuze voor een winkel of bedrijf. Kleuren psychologie is daardoor ook heel waardevol voor marketing- en communicatiemiddelen. Maar hoe zit het nou precies?
Wat is kleuren psychologie?
In het kort is kleuren psychologie de bestudering van het effect van kleuren op de perceptie en het gedrag van mensen. Je zou daarom misschien denken dat het psychologisch effect van kleuren inmiddels goed is onderzocht. Je bepaalt dan als bedrijf wat je wilt bereiken of uitstralen, kiest de daarbij behorende kleur(en) en het kan eigenlijk niet meer mis gaan. Maar niets is minder waar. De waarheid is namelijk dat de betekenis van kleuren sterk wordt beïnvloed door persoonlijke ervaringen, voorkeur, geslacht, leeftijd, opvoeding en cultuur. Je kunt simpelweg niet zeggen dat een bepaalde kleur bij iedereen hetzelfde effect teweegbrengt. Er zijn gewoon te veel factoren die een rol spelen.
Desondanks hebben onderzoekers ontdekt dat sommige 'kleur emoties' wel overal hetzelfde blijken te zijn. Zo worden rode, oranje en gele kleuren in bijna alle culturen als warm, comfortabel maar ook agressief ervaren. Blauwe en koele kleuren worden bijna overal als kalm omschreven. Echter zijn er ook culturen die blauw naast kalm ook met gevoelens als bedroevend en onverschillig omschrijven. Dit kan als ontwerper of marketeer toch wel handig zijn om te weten.
Kleuren en geassocieerde psychologische kenmerken
In de westerse cultuur zijn er wel een aantal 'basis' kleuren kenmerken, waar je tijdens het ontwerpproces rekening mee kunt houden.
Psychologische kenmerken van enkele kleuren
Overzicht van 'enkele' kleuren en daarmee geassocieerde psychologische kenmerken:
| ZWART | stijlvol, verfijnd, exclusief, impuls aankoop stimuleren | ||
| WIT | puur, onschuldig, schoon, eenvoud, vers | ||
| GRIJS | conservatief, intelligent, emotieloos, veiligheid | ||
| GEEL | levendig, positief, vriendelijk, energie, warmte, aandacht trekken | ||
| ORANJE | speels, energie, haast, warmte, standvastig, moedig, betaalbaar, Holland | ||
| ROOD | intens, liefde, gevoelig, krachtig, gevaar, benadrukken van urgentie | ||
| ROZE | zoet, blij, speels, vrouwelijk | ||
| PAARS | luxe, mysterieus, wijsheid, spiritueel, nostalgisch | ||
| BLAUW | eerlijk, kalm, stabiel, vertrouwen, loyaal, justitie, mannelijk | ||
| GROEN | natuurlijk, verfrissend, veilig, zelfvoorzienend, groei, gebruik voor cta | ||
| ZILVER | modern, glamour, elegant | ||
| GOUD | traditioneel, luxe, wijsheid, rijkdom | ||
Psychologische kenmerken van gecombineerde kleuren
Overzicht van kleurencombinaties en daarmee geassocieerde psychologische kenmerken:
| BLAUW + GROEN | natuur, biologisch, milieu, eco, buiten | |||
| BLAUW + GRIJS | technologie, computer, zakelijk, hygiënisch | |||
| GROEN + ROOD | biermerken | |||
| ROOD + GEEL | snel geholpen, klaar terwijl je wacht | |||
| ROOD + ZWART | automerk/-dealer, video | |||
| ORANJE + ZWART | divers assortiment, bouw, buiten | |||
Maar welke kleuren zijn nu het beste voor jouw huisstijl of merk?
Helaas is er dus geen pas-klaar antwoord. Als we heel eerlijk zijn, is het antwoord: "Dat hangt er maar helemaal vanaf". Volgens diverse onderzoekers is het in ieder geval goed om eerst te bepalen welke kleuren juist helemaal niet bij het bedrijf of product passen.
Probeer ook altijd naast de primaire hoofdkleur een goede signaalkleur te kiezen. Een signaalkleur kan bijvoorbeeld ook voor opvallende cta-buttons op een website gebruikt worden. Daarnaast is het handig om complementaire kleuren te gebruiken (zie afbeelding). Complementaire kleuren staan tegenover elkaar in de kleurencirkel en zorgen daardoor voor het meeste kleurcontrast. Voor logo's en beeldmerken wordt, afhankelijk van de intensiteit van de signaalkleur, een verhouding van 3:1 geadviseerd. Bijvoorbeeld 3 delen blauw en 1 deel de signaalkleur geel.
Heb je uiteindelijk de huisstijl kleuren bepaald, informeer dan ook eens bij familie en vrienden of ze de kleuren bij jouw bedrijf of product vinden passen? Misschien moet je zelfs helemaal van de 'gangbare' kleuren afwijken om tussen de concurrentie op te vallen?
Verder kun je ook rekening houden met de kleur eigenschappen in media waarin de huisstijl kleuren (het meeste) gebruikt gaan worden. Beeldscherm rgb-kleuren zijn in het algemeen meer verzadigd dan gedrukte cmyk-kleuren. Indien je veel gaat drukken, is het verstandig om geen verzadigde rgb-kleuren in je huisstijl te gebruiken. Zulke felle, verzadigde kleuren kan een drukker nooit benaderen met de beperkingen van fullcolour inkt. Zie onderstaande afbeelding ter vergelijking. Links een voorbeeld van de rgb-kleuren en rechts van cmyk-kleuren.
Conclusie over kleuren en hun psychologische kenmerken
De juiste huisstijl kleuren kiezen, blijft een moeilijk thema. Wel weten we inmiddels dat een kleuren selectie, enkel op basis van 'stereotype' kenmerken, niet de juiste weg is. Beschouw het als een hulpmiddel. Kom je er na het lezen van dit blog nog niet uit of zoek je hulp bij je zoektocht naar de perfecte kleuren voor je logo, vraag het de ervaren mensen bij P&P Company. Wij helpen je graag bij al je vragen over huisstijl en communicatiemiddelen. Heb je verder nog opmerkingen, advies of feedback naar aanleiding van ons artikel? Neem dan contact op via sparren@pp-company.nl, het online contactformulier of bel met +31 (0) 46 - 437 73 11.